De Jan van Riebeeckfeesten werden in 1952 zowel in Zuid-Afrika als in Culemborg gehouden. De start had plaats in januari 1952 waarbij verschillende postkoetsen door Zuid-Afrika reden om lokale historische verhalen te verzamelen. Toen de koetsen in Kaapstad arriveerden werden ze daar verwelkomt door vijftigduizend enthousiaste toeschouwers. Hierop volgde een week vol activiteiten met als hoogtepunt op 6 april de aankomst en landing van Jan van Riebeeck in een replica van de “Drommedaris”. Tijdens deze activiteiten was op het festivalterrein de markt van Culemborg nagebouwd welke 800.000 bezoekers trok.
Voor de viering van de Jan van Riebeeckfeesten in Culemborg werd hier ter plaatse een comité opgericht met als voorzitter burgemeester Van Koningsbruggen. Enthousiast ging dit comité aan de gang met het maken van mooie plannen.
Activiteiten tijdens de feesten
- Grote bijeenkomst van afstammelingen van Jan van Riebeeck.
- Het uitbrengen van een speciale postzegel waarvan er in totaal 1.955.571 van werden verkocht. De toeslag op die zegel was bestemd voor de bouw van een Jan van Riebeeck monument te Kaapstad in Zuid-Afrika.
- Verder werden er wandeltochten, een wielerwedstrijd, een auto-rally, en een teken- en opstelwedstrijd uitgeschreven.
- In het Luxor theater was de tentoonstelling ‘Afrika 300 jaar’ ingericht.
- In het stadhuis werd op 17 mei een borstbeeld van Jan van Riebeeck onthuld.
- Op 22 mei werd aan het veer het openluchtspel ‘Landing van Jan van Riebeeck’ uitgevoerd.
- Op 27 mei was er een grote ringrijderij op de Markt.
- Verder waren er in die week nog een Bal Champetre, volkszang en een kinderfeest op de Markt.
- Ook kreeg de componist Marius Monnikendam de opdracht een muziekstuk te componeren over het leven van Jan van Riebeeck. Het resultaat was een suite ‘Van Riebeecktafrelen voor stemmen en instrumenten’ die voor het eerst werd opgevoerd op 5 april 1952 in de Barbarakerk. Hiervan werd door de NCRV een live-uitzending op de radio verzorgd.
Zuid-Afrika
De band tussen Culemborg en Zuid-Afrika is nog een aantal jaren zeer goed geweest. Zo bezocht in 1953 een Zuid-Afrikaanse volksdansgroep van ruim 100 personen Culemborg en Europa. Hun optreden op de Markt werd een overweldigend succes. Na afloop was er een grote ‘braaivleisavond” (barbecue) waarbij 25 schapen werden geslacht.
Het jaar daarop heeft burgemeester Van Koningsbruggen een bezoek aan Zuid-Afrika gebracht. Hoe de toenmalige band tussen Culemborg en Zuid-Afrika in Nederland in de belangstelling stond mag blijken uit het feit dat het KLM toestel, dat op weg was met burgemeester van Koningsbruggen naar Zuid-Afrika, een rondje over Culemborg vloog om de bevolking van Culemborg te groetten.
Apartheidspolitiek
De band tussen Culemborg en Zuid-Afrika is in de jaren daarna, door de apartheidspolitiek, sterk verslechterd. In 1986 is het gemeentebestuur van Culemborg officieel een anti-apartheid gemeente geworden en waren de Zuid-Afrikaanse leden van de Jan van Riebeeckstichting in Culemborg niet meer welkom.
Na de afschaffing van de apartheidspolitiek heeft het Culemborgse gemeentebestuur in 1993 de boycot tegen Zuid-Afrika opgeheven en konden de banden weer hersteld worden.
Foto’s
