Zoeken

Dokter Bongaerts

Leon Marie Joseph Bongaerts (1910 – 1977) was een echte Limburger. Hij groeide op in Maastricht en Roermond en studeerde in Utrecht medicijnen. Na zijn opleiding kon hij kiezen uit drie plaatsen om zich te vestigen. Het werd Culemborg, omdat zijn echtgenote graag aan een rivier wilde wonen. Het echtpaar vond in 1940 een woonruimte boven ijzerhandel Van Avezaath aan de Markt, hoek Grote Kerkstraat. Hier was ook de praktijk gevestigd.

Dokter Bongaerts geschilderd door René Wong

Begin jaren vijftig volgde de verhuizing naar de Herenstraat. In het begin bezocht dokter Bongaerts zijn patiënten per motorfiets, totdat dit voertuig door de Duitsers werd gevorderd. Later reed hij altijd in een Volvo. De praktijk had ook patiënten aan de overkant van de Lek, in Schalkwijk en Everdingen. Als de doktersvrouw haar echtgenoot in Everdingen wilde bereiken, belde ze met het lokale café Het Zwaantje. De waard bracht dan het bericht naar het adres waar de dokter op dat moment was. Dokter Bongaerts had als een van de eersten een mobilofoon in zijn auto, die via een brandend lampje een bepaalde code gaf.

Soep

Bevallingen werden in een schrift bijgehouden. Voor de duizendste baby lag er een spaarbankboekje klaar. Het waren lange dagen, maar bij thuiskomst stonden er altijd twee pannen soep – heldere en gebonden – op het fornuis. Als liefhebberij las de dokter Franse boeken. Hij was lid van ‘Culemborg en Oranje’ en van de sociëteit ‘Concordia et Amicitia’.

Dokter Bongaerts kijkt tevreden toe na een geslaagde bevalling van mevrouw H. Meijer-Heij.

Over dokter Bongaerts valt veel te vertellen. Dat hij in de oorlog een patiënt, die in het ziekenhuis loslippig allerlei informatie over het verzet rondbazuinde en bovendien zijn handen niet van de zusters af kon houden, een gipsen been aanmat. Dat hij bij het schrijven van de rekeningen zijn sociale hart liet spreken: die van een rijke fabrikant verhoogde hij, iemand met een minder gevulde portemonnee hoefde dan wat minder te betalen. Dat hij – als een bevalling op zich liet wachten – tegen de aanstaande vader riep: ‘Ga de ijzers eens halen’, doelend op de verlossingstang. Hiermee dreigen was meestal al voldoende om de kraamvrouw tot snellere resultaten te krijgen. Dat hij licht provocerende trekjes vertoonde tijdens het kerkbezoek in de Barbarakerk. Onder de preek zat hij te lezen in een op het oog kerkelijk boek. In werkelijkheid las hij de avonturen van dokter Vlimmen, een boek dat vanwege weinig verhullende scènes op de katholieke index van verboden lectuur was geplaatst.