Voor Joep Vermeulen (83) was het in 201 al 25 jaar geleden, dat hij voor het laatst als leraar de deur van de Technische School aan de Willemslaan achter zich dicht trok. Zijn vrouw Hermien (76) bleef toen nog een aantal jaren als onderwijzeres steun en toeverlaat van de katholieke lagere scholen. Als geboren Culemborgers hebben zij hier allebei als kind op de lagere school gezeten. Joep ging naar de Willibrordusschool aan de St. Janskerkstraat.
Na de MULO en de HBS en een korte carrière ‘op kantoor’, haalde hij zijn kweekschoolakte in Den Bosch en keerde in 1956 als onderwijzer terug naar de school van zijn jeugd. Zijn latere schoonvader was daar hoofd. Hermien – die toen nog Bijen heette – ging als kind naar de Jozefschool, een lagere meisjesschool in de Ridderstraat tegenover de Mariakroon. In deze school is nu de moskee gevestigd. Zij racete na de lagere school door de MULO op de Mariakroon en de kweekschool in Den Bosch. Haar onderwijsloopbaan begon zij in 1955 – als 18-jarige – in Gellicum. Maar na 2 jaar keerde ook zij als onderwijzeres terug naar haar oude school.
In die tijd werden zo genoemde ‘schoolmissen’ in de rooms-katholieke kerk klassikaal bezocht door de lagere scholen. Daarvoor golden strikte regels: de meisjes zaten rechts en de jongens links. Het onderwijzend personeel begeleidde om beurten deze bezoeken. Maar daarbij was het Joep en Hermien – die toen al een tijdje verkering hadden – verboden om tegelijk dienst te hebben…
Toen Joep en Hermien in 1959 trouwden, werd Hermien ontslagen. Dat was gebruikelijk in die tijd. Maar het betekende niet dat zij niet meer werkte. Haar vader, die immers hoofd van de Willibrordusschool was, deed regelmatig een beroep op haar als hij een invaller nodig had. En vanaf het moment dat er een kleine Vermeulen geboren was, regelde hij daar meteen zelf thuis – met de oma van de spruit – de opvang voor.
Intussen haalde Joep niet alleen zijn hoofdakte, maar ook nog – bij het in Culemborg gevestigde Studiecentrum – een akte wiskunde. In 1964 werd hij leraar aan de Technische School, die toen nog gevestigd was in een aantal barakken aan de Willemslaan. In 1966 werd hier een splinternieuwe school betrokken. Dat is de school, die recent weer is afgebroken. Tot aan zijn (vroeg) pensioen in 1988 heeft Joep hier hele generaties jongeren de basisbeginselen van de wiskunde bijgebracht. Toen de jongste van hun kinderen 4 jaar werd, ging Hermien weer vast aan het werk. Eerst op de Augustinus-school, later ook nog op de Paulusschool en het Startblok.
Hermien Vermeulen kan zich de tijd als leerlinge van de Mariakroon (van de orde van Jezus, Maria en Jozef) nog goed herinneren. Was het eerst alleen een internaat voor meisjes, die ULO- of Huishoudschoolonderwijs volgden, pas later werden ook externen toegelaten. Er golden strenge regels. Zo mochten de meisjes absoluut geen sokjes dragen, maar alleen kniekousen. Maar uit het zicht van de nonnen werden na school de kniekousen razendsnel omgetoverd in rolsokjes…
In de tijd dat Hermien onderwijzeres was aan de Jozefschool, was er een groot gebrek aan invallers. De nonnen wilden eigenlijk alleen vrouwelijk personeel, maar besloten uit pure noodzaak om meester Rinkes aan te stellen. Hij mocht lesgeven aan de meisjes, maar zich verder niet mengen met de schoolgemeenschap. Het onderwijzend personeel dronk daarom in de pauzes koffie in 3 afzonderlijke groepen: de nonnen, de overige onderwijzeressen en meester Rinkes. Er was in de Mariakroon ook een kleuterschool, onder leiding van zuster Petra. Daarnaast had – omstreeks de jaren zestig – zuster Willibertha de leiding over een groepje kinderen, die jonger dan 4 jaar waren: de zo genoemde poppenschool. Dit waren ‘drukke’ kinderen of kinderen waarvan de moeder om een of andere reden moest werken. Een zoon van Joep en Hermien Vermeulen – een pittig mannetje – ging er ook heen.
Het deel van de Mariakroon waar de nonnen woonden, was strikt verboden gebied voor iedereen. De nonnen leidden ook een streng leven. Maar toen Joep en Hermien trouwden en nadat hun kinderen waren geboren, kwamen ze wel op bezoek om te feliciteren.
De Vermeulens volgen nog steeds alle ontwikkelingen in het onderwijs. Zij verbazen zich regelmatig over bijvoorbeeld de discussie rond de klassengrootte. In hun tijd waren klassen van 48 leerlingen heel normaal. Soms was dat ook nog een combinatie van de klassen 1 en 2 (de huidige groepen 3 en 4). Joep stelt dat er vroeger meer gezag en orde was. Hermien zegt dat zij vroeger geen termen als ADHD kenden. Zij noemden dat ‘moeilijke’ kinderen.
