Search

Kerkkoor AMDG

Het kerkkoor AMDG van de R.K. Barbarakerk te Culemborg bestond in 2013 125 jaar. Het is daarmee het oudste koor van Culemborg. De afkorting A.M.D.G. staat voor Ad Majorem Dei Gloriam en dat betekent: Tot Meerdere Eer en Glorie van God. Dit was een geliefde uitdrukking van de paters Jezuïeten. Aangezien de Jezuïeten in 1888, toen het koor werd opgericht, de scepter zwaaiden in katholiek Culemborg is deze naam dus heel begrijpelijk.

Staand derde van links de heer Zielhorst, de heer Terberghe, de heer van de Kant, de heer Jansen, de heer Van Uden, de heer Hazendonk 1, de heer Hazendonk 2, de heer Van Veen, de heer Matteij, de heer Van Beurden, de heer Sielhorst,  de heer Burgers,  de heer Copier en de heer Sielhorst. Zittend van links naar rechts: de heer Van Beurden,  de heer A. Herscheid (dirigent), de heer Benda (organist), de heer Van Nobelen en de heer Zielhorst.

Het koor had veel werk. Behalve de hoogmis op zondag werd het koor ook geacht te zingen tijdens het Lof. Enkele keren per week was er in de vroege avond een Lof.  In die tijd bestond nog de z.g. zondagsplicht: iedere katholiek was verplicht op zondag naar de kerk te gaan. Er waren vaak wel vier of vijf missen. Eén daarvan was de hoogmis, daar werd door het koor gezongen. De andere missen waren “stil”. Geen zang dus. Deze missen duurden niet lang en werden daarom druk bezocht. Een goede katholiek ging natuurlijk naar de hoogmis en ook naar het lof.

Gregoriaans

Het koor zong ook bij uitvaarten. Aanvankelijk werden alleen de uitvaarten van gegoede parochianen gezongen. Arme mensen die geen uitvaart konden betalen kregen een ‘stille’ uitvaart. De Culemborgse parochie was groot, dientengevolge waren er dus ook veel uitvaarten. De koorzangers onderbraken dan hun werk, om te komen zingen. Gelukkig worden tegenwoordig nagenoeg alle uitvaarten gezongen. AMDG zong altijd gregoriaans. Dit was immers verplicht!

AMDG zong uiteraard ook meerstemmig. Dit deed het graag. Met name in het begin van de twintigste eeuw werd er zeer veel gecomponeerd voor kerkkoren. Missen voor mannenkoor met orgelbegeleiding hadden de voorkeur. Deze missen noemde men ‘muziekmissen’. Alsof het gregoriaans en overige a capella zang geen muziek was!

Interieur R.K. Barbarakerk met in de achtergrond het batzorgel.

Het repeteren gebeurde na 1888 wekelijks. Er werd gerepeteerd in de kerk op het oxaal, ook als het steenkoud was in de winter. Een tijd lang repeteerde het koor in de armenkamer, die tegenwoordig als dagkapel gebruikt wordt. Ook daar kon het vinnig koud zijn. Een bepaalde periode repeteerde het koor bij de zusters in Mariakroon. De laatste 40 jaar repeteert het koor in de bij-sacristie.

In 1963 werd er een apart dameskoor opgericht. Het dameskoor verzorgde voornamelijk de begeleiding van huwelijksdiensten. Incidenteel werd er door beide koren gezamenlijk een dienst verzorgd en in 1971 is het dameskoor officieel toegevoegd aan het mannenkoor AMDG. Vanaf dat moment is AMDG een gemengd koor.

Toekomst

De secularisatie in Nederland slaat behoorlijk om zich heen, met als gevolg een teruglopend kerkbezoek. Uiteraard zijn de gevolgen van dit verschijnsel ook voelbaar bij AMDG. Het ledenaantal daalt en een toenemende vergrijzing van het ledenbestand is een feit. Niettemin is het koor nog springlevend. Nog steeds is het in staat om af en toe een klinkende prestatie te leveren. Wat de toekomst brengen moge… we weten het niet. In ieder geval zal AMDG, zolang het gegeven is, enthousiast verder gaan.

Ben Holtkamp – AMDG 125 jaar in Voetnoten